Ποικίλο Όρος :Προτάσεις άμεσων παρεμβάσεων για ανάσχεση νερού και μπαζών

Ποικίλο Όρος – Ρέμα Γιώργιζας (Αγ. Νικολάου)

Προτάσεις άμεσων παρεμβάσεων για μέτρα ανάσχεσης του νερού και των μπαζών που σε κάθε πλημμύρα κατακλύζουν και καταστρέφουν το Καματερό.

Το Σάββατο 08/11 μια ομάδα τεσσάρων ατόμων (Γιώργος Κομματάς επικεφαλής της Δημοτικής Παράταξης «Αλληλεγγύη η δύναμή μας», Ασπασία Κωσκολέτου μέλος Συντονιστικού “Αλληλεγγύη, η δύναμή μας”, Βαγγέλης Ντάφλος, κάτοικοι Αττάλου, και ο Τάσος Λύτρας πρόεδρος του Περιβαλλοντικού και Φυσιολατρικού Συλλόγου Περιστερίου), ανεβήκαμε το Ποικίλο όρος στη θέση Γιώργιζα, όπου και το ομώνυμο ρέμα που σήμερα απολήγει στο τέρμα των οδών Αγ. Νικολάου και Μαργαριτίου.

Σκοπός μας ήταν να σχηματίσουμε άμεση αντίληψη για την υφιστάμενη κατάσταση, μετά τις τελευταίες πλημμύρες, και να εντοπίσουμε σημεία δεκτικά άμεσης παρέμβασης και ανάσχεσης του νερού αλλά και των μπαζών που κατεβαίνουν στο Καματερό και το Ίλιον (περιοχή Αγ.Νικολάου).

Το ρέμα «Γιώργιζα» είναι καταγραμμένο σε παλιούς χάρτες με παλιότερο αυτόν της Γερμανικής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας από το 1883 (φωτ.1 Χάρτης του Kaupert). Αγνοήθηκε στην επέκταση της πόλης, και δεν έχει μέχρι σήμερα ληφθεί καμία μέριμνα για την παροχέτευση των νερών του που ρέουν ανεξέλεγκτα μέσω των οδών Μαργαριτίου και Αγ.Νικολάου, εισβάλλοντας κυριολεκτικά στη πόλη (φωτ.2,3,4). Από το ίδιο ρέμα κατεβαίνουν και τεράστιες ποσότητες χωμάτων και μπαζών. Σωρός από περιβαλλοντικά εγκλήματα, του όχι πολύ μακρινού παρελθόντος, είναι υπεύθυνα γι’ αυτό.

Το λατομείο λειτούργησε στα πρανή του ρέματος. Λατομήθηκε και η βόρεια διακλάδωση του ρέματος. Η κοίτη μπαζώθηκε και τσιμεντώθηκε για να περνούν τα φορτηγά του λατομείου. Σήμερα τα μπαζώματα παρασύρονται από τα νερά. Το νερό έχει διανοίξει χαντάκι έως και 2 μέτρα βάθος στη φυσική κοίτη του ρέματος(φωτ5,6). Όταν σταμάτησε να λειτουργεί το λατομείο, αντί να αποκατασταθεί, σκεπάστηκε με τόνους μπάζα και χώματα. Σήμερα τα επιχωματωμένα πρανή του νταμαριού διαβρωμένα και σαθρά υψώνονται 50 και περισσότερα μέτρα ψηλότερα από την κοίτη του ρέματος (φωτ.7-11) έτοιμα να κατρακυλήσουν στον οικιστικό ιστό. Στα ίδια πρανή το νερό διάνοιξε ήδη δύο βαθιά χαντάκια κι αποκάλυψε όγκους μπαζών από κατεδαφίσεις. Στην κορυφή του ενός έχει σχηματιστεί βαθιά υπόγεια κοιλότητα διάβρωσης. Το άλλο ακολουθεί τη ροή της λατομημένης διακλάδωσης. Στο επάνω μέρος του ανενεργού λατομείου διέρχεται δασικός δρόμος(φωτ12), που δεν συντηρείται, χωρίς υδραύλακα απορροής των νερών, με αποτέλεσμα τα νεροφαγώματα που σχηματίζονται να οδηγούν τα νερά στα πρανή του λατομείου (φωτ.13) διαβρώνοντας τα συνεχώς αλλά και στην πλαγιά που τα νερά της οδηγούνται προς το ρέμα της Μαβίλη (φωτ.14). Η πυρκαγιά του 2014 έχει καταστρέψει πολλά στρέμματα σε αυτή την περιοχή με αποτέλεσμα τη συνεχή διάβρωση του εδάφους εκατέρωθεν της κοίτης του ρέματος.

Όλα αυτά, τα οφθαλμοφανή, αποτελούν διαρκή απειλή για το Καματερό και το Ίλιον, εξαιτίας των ανθρώπινων εγκληματικών πράξεων και παραλείψεων επάνω στο φυσικό ανάγλυφο και το περιβάλλον.

Για να μην προκληθούν νέες καταστροφές και για να αποκτήσει η κήρυξη του δήμου Αγ. Αναργύρων – Καματερού σε κατάσταση ανάγκης πρακτικό αντίκρισμα, απαιτείται η λήψη άμεσων μέτρων :

1. Απομάκρυνση των μπαζών και φερτών υλών από την κοίτη του ρέματος «Γιώργιζα» ή «Αγ. Νικολάου».
2. Αποκάλυψη και αποκατάσταση της φυσικής κοίτης του ρέματος(φωτ.15) από το ύψος του πρώτου φράγματος έως το ύψος που αρχίζει το μπάζωμα. Η αποκατάσταση αυτή θα απομακρύνει τον κίνδυνο περαιτέρω διαβρώσεων της μπαζωμένης κοίτης και κατολίσθησης των μπαζών στον οικιστικό ιστό, θα αυξήσει την φέρουσα ικανότητα του ρέματος και την υδατοπερατότητα του εδάφους.
3. Επισκευή και σταθεροποίηση των υπαρχόντων τριών φραγμάτων στο κάτω τμήμα του ρέματος για την ανάσχεση της ορμής των υδάτων και διάνοιξη του εύρους των σωληνώσεών τους .Η κοίτη μεταξύ 2ου και 3ου φράγματος μέχρι και σήμερα είναι καλυμμένα από μπάζα και χώματα(φωτ.16,17) ενώ αντιθέτως μεταξύ 1ου και 2ου έχει μερικώς καθαριστεί. Επιβάλλεται επίσης και η απομάκρυνση των μπαζών από τις όχθες, γιατί με την πρώτη βροχή θα παρασυρθούν ξανά στη κοίτη(φωτ.18).
4. Υποστήριξη των επιχωματωμένων βόρειων πρανών του λατομείου με εγκιβωτισμένους λίθους ώστε να απομακρυνθεί ο κίνδυνος κατάρρευσής τους(φωτ.19,20) Για τη μεταφορά των φερτών ίσως είχε ενδιαφέρον οι μηχανικοί του Δήμου να εξετάσουν την δυνατότητα αγκίστρωσης ενός ή δύο ενισχυμένων συρματοπλεγμάτων(ως αυτών στα πρανή, παράπλευρα Εθνικών Οδών ) σε υπάρχοντα φυσικά στενώματα της κοίτης .Το νερό θα έχει τη δυνατότητα να φεύγει όχι όμως και τα μπάζα .Στις φωτ.21-23 φαίνονται δυο σημεία που είναι αρκετά στενά για να μπουν τέτοιες αγκιστρώσεις.
5. Διενέργεια εργασιών συντήρησης στους δασικούς δρόμους πάνω από το ανενεργό λατομείο και διαμορφώσεις υδραυλάκων για την διοχέτευση των νερών σε ασφαλή σημεία.
6. Αναδάσωση των καμένων πλαγιών με αυτοφυή είδη (πεύκα, αγριελιές, φυλλίκια, πουρνάρια κ.α.) υπό την ευθύνη και εποπτεία του δασαρχείου.
7. Κατασκευή μικρών διαδοχικών χειροποίητων φραγμάτων ,με τη χρήση κορμοδεμάτων και λίθων, στο επάνω μέρος της φυσικής κύριας κοίτης του ρέματος «Γιώργιζα»(φωτ.24), όπως και στην διακλάδωσή του απέναντι από το λατομείο(φωτ.25), αλλά και στην πλαγιά(φωτ.26) που δημιουργεί το ρέμα και απολήγει στην οδό Μαβίλη. Σκοπός η επιβράδυνση της ορμής του νερού, η ανάσχεση της διάβρωσης του εδάφους και η διευκόλυνση της απορρόφησης των νερών από το έδαφος.

Εκτός από τη λήψη των πιο πάνω άμεσων μέτρων αναγκαία είναι και:

• Η εκπόνηση μελέτης για την αποκατάσταση του ανενεργού λατομείου με στέρεο τρόπο,
• Η εκπόνηση μελέτης είτε για την κατασκευή αγωγού διοχέτευσης των νερών του ρέματος «Γιώργιζα» προς το ρέμα της Εσχατιάς είτε και για την κατασκευή λιμνοδεξαμενής επάνω από την οδό Μαργαριτίου, όπου είναι η μπαζωμένη έκταση, με σκοπό την συλλογή και αξιοποίηση του νερού για πότισμα δημόσιων χώρων(π.χ.Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης “Αντώνης Τρίτσης”).

Για την υλοποίηση των έργων αυτών αναγκαία είναι η συνεργασία Δήμου, Περιφέρειας, Δασαρχείου και άλλων ενδεχόμενα υπηρεσιών, μέσω προγραμματικής σύμβασης. Πιο συγκεκριμένα οι σχετικές μελέτες για τα άμεσα μέτρα μπορούν να εκπονηθούν από τις τεχνικές υπηρεσίες της Περιφέρειας ή και του Δήμου. Η εκτέλεση των έργων μπορεί να γίνει από τις ίδιες τεχνικές υπηρεσίες ή με αναθέσεις. Η χρηματοδότηση μπορεί να εξασφαλιστεί από την Περιφέρεια. Την εποπτεία των έργων θα έχει το δασαρχείο λόγω διαχειριστικής αρμοδιότητας.

Αυτές οι παρατηρήσεις σκοπό έχουν να κινητοποιήσουν τους αρμόδιους όπως ΑΜΕΣΑ κάνουμε κάτι. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία έχει κηρυχθεί ο δήμος Αγίων Αναργύρων – Καματερού μπορεί να επιταχύνει τις διαδικασίες και την χρηματοδότηση για την εκτέλεση των έργων.

Το όλο εγχείρημα πρέπει να γίνει με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον του Ποικίλου όρους, το οποίο παρέχει ανεκτίμητες οικοσυστηματικές υπηρεσίες, αποτελεί προστατευόμενη δασική έκταση και είναι χαρακτηρισμένο ως φυσικό περιφερειακό πάρκο και βέβαια θα ανταμείψει όσους αποφασίσουν να εκδράμουν(φωτ.27,28).

Εκ μέρους της Ομάδας,
Γιώργος Κομματάς επικεφαλής της δημοτικής παράταξης ‘’Αλληλεγγύη, η δύναμή μας’’